Kto powinien zająć się sprawą, jeśli potrzebujemy porady prawnej? Brytyjski system prawny różni się od Polskiego i w UK pojęcie prawnik jest bardzo ogólne i w zasadzie nie stanowi określenia kwalifikacji prawnych.

Prawnik (lawyer) jest to termin, który określa osobę prowadzącą usługi doradztwa prawnego i osoba ta powinna mieć odpowiednie kwalifikacje prawne. Samo słowo ‘Polski Prawnik’ nie jest rozpoznanym legalnie terminem w UK i nie stanowi potwierdzenia żadnych kwalifikacji. Dlatego warto wiedzieć kogo wynajmujemy do prowadzenia sprawy prawnej i czy Polski Prawnik to jest osoba z kwalifikacjami prawnika.

Prawnicy w UK dzielą się na:

  1. Solicitor
  2. Legal Executive
  3. Barrister

Solicitor

Najbardziej popularną formą kwalifikacji prawnych w UK jest status prawnika określanego jako ‘solicitor’. Solicitor musi przejść długą drogę edukacji i praktyki zanim stanie się pełnoprawnym i wykwalifikowanym prawnikiem. Solicitor musi:

  • Ukończyć studia z zakresu prawa
  • Ukończyć dodatkowy kurs (zazwyczaj rok lub dwa) z tzw. praktykowania prawa (legal practice course)
  • Pracować pod nadzorem już wykwalifikowanego solicitor-a przez co najmniej 2 lata

Dopiero wtedy solicitor może zdobyć kwalifikacje i zostać zarejestrowanym w rejestrze solicitorów w UK. Rejestr ten nazywa się Solicitors Regulation Authority https://www.sra.org.uk

Solicitor może zajmować się praktycznie każdą dziedziną prawa, ale zazwyczaj solicitorzy zajmują się kilka wybranymi dziedzinami prawa i również dzielą się na tych, którzy zajmuję się prawem cywilnym i prawem karnym. Praktycznie nie spotkałem jeszcze w UK solicitora który zajmowałby się i prawem karnym i prawem cywilnym.

Czym zajmuje się solicitor:

  • Pracuje z indywidualnymi klientami lub z prywatnymi organizacjami lub grupami
  • Przeprowadza rozeznanie w sprawie i ocenia co w sprawie można zrobić, jaki jest potrzebny przybliżony czas na jej prowadzenie, jaki będzie koszt sprawy lub jaki rodzaj fundowania sprawy można zastosować
  • Zbiera fakty i dowody w sprawie
  • Utrzymuje bezpośredni kontakt z zainteresowanymi stronami
  • Pisze oficjalne pisma, emaile oraz przygotowuje wnioski w postępowaniu sądowym
  • Ogólnie rzecz biorąc solicitor prowadzi sprawę aż do momentu, kiedy ma odbyć się sprawa w sądzie

Czym solicitor się nie zajmuje:

  • Solicitor zazwyczaj nie idzie do sądu bronić klienta (tym zajmuje się barrister, ale o tym w dalszej części artykułu)

I właśnie ten element jest zazwyczaj sporym zaskoczeniem dla klienta.

Dlaczego solicitor zazwyczaj nie reprezentuje klienta na sprawie:

  • Sprawy często trwają od 1 do 14 dni i więcej. Solicitor jednocześnie może mieć bardzo dużą liczbę klientów i spraw może być sporo. Każdy dzień sprawy zazwyczaj trwa wiele godzin a czasem w zasadzie cały dzień. Prawnik reprezentujący klienta w sądzie nie może wychodzić z sali rozpraw w czasie innym niż wyznaczone przerwy co powoduje, że musi się skupić tylko na tej konkretnej sprawie
  • Z powyższego powodu solicitor, będąc na rozprawie nie mógłby zbierać dowodów, kontaktować się z innymi klientami etc.
  • Dlatego też solicitor zazwyczaj wynajmuje barrister-a aby bronił/reprezentował klienta na rozprawie

Legal Executive – jest to dość nowa forma kwalifikacji prawnych w UK. Jest to prawnik, który musi ukończyć studia prawne (zazwyczaj zaocznie, wieczorowo lub online) oraz musi przepracować pod nadzorem solicitora lub legal executive co najmniej 3 lata.

Legal Executive w zasadzie zajmuje się tym samym co solicitor. Różnica polega na tym, że solicitor posiada uprawnienia do większej liczby dziedzin prawa a legal executive posiada tylko uprawnienia w dziedzinie prawa, w której zdobył kwalifikacje. Zazwyczaj jest to jedna lub dwie dziedziny prawa. Myślę, że Legal Executive to bliska forma Radcy Prawnego w Polsce.

Nadzorem i rejestracją Legal Executives zajmuje się organizacja CILEX (Chartered Institute of Legal Executives)  https://www.cilex.org.uk/

Barrister – jest to adwokat reprezentujący klienta na rozprawie sądowej. Barrister ma zazwyczaj dużo większe kwalifikacje niż Solicitor i specjalizuje się w konkretnej dziedzinie prawa na wysokim poziomie.

Jaka jest rola Barrister-a:

  • Specjalistyczne doradztwo w sprawach prowadzonych przez Solicitor-a lub Legal Executive
  • Barrister często sporządza pisemną opinię na temat danej sprawy ustalając jakie szanse i minusy ma sprawa, na czym Solicitor powinien się skupić, jakie dowody przygotować
  • Barrister przeprowadza mowy sądowe i wielu z nich jest świetnie wyszkolonych w sprytnej dyplomacji słownej (w retoryce)
  • Barrister przesłuchuje świadków każdej ze stron w taki sposób, aby poprawić sprawę (jeśli jest to jego świadek) lub zadać cios (jeśli jest to świadek strony przeciwnej)

Barristerzy w UK zazwyczaj są samozatrudnieni (80% jest self-employed) i skupiają się w tzw. Chambers (Izby Adwokackie). Niektórych barristerów można wynająć bezpośrednio (tzw. direct barrister) ale większość pracuje tylko z solicitorami i tylko od nich przyjmują zlecenia.

Podsumowując:

  • Warto sprawdzić jakie kwalifikacje ma prawnik prowadzący sprawę (organizacje SRA i CILEX)
  • Warto sprawdzić w rejestrze czy dany prawnik nie został skreślony z listy wykwalifikowanych solicitors lub legal executives
  • Należy liczyć się i zapytać w kancelarii prawnej czy będzie wymagany barrister w sprawie, ponieważ zazwyczaj to klient jest odpowiedzialny za jego koszt

Słowniczek pojęć i terminów:

Lawyer – prawnik (ogólne pojęcie osoby prowadzącej porady prawne, niekoniecznie z kwalifikacjami)

Solicitor – prawnik prowadzący sprawę, wykfalifikowany w wielu dziedzinach prawa

Legal Executive – prawnik prowadzący sprawę, wykwalifikowany w jednej lub dwóch dziedzinach prawa (radca prawny)

Barrister – adwokat reprezentujący klienta w sądzie, wysoce wyspecjalizowany prawnik w konkretnej dziedzinie prawa