W tej 7-częściowej serii postów na blogu, zapoznajemy się z podstawami praca pracy, by pomóc oferować porady kierownikom i właścicielom firm.
Oto część 6: Umowy o pracę
Umowa o pracę jest umową między pracodawcą a pracownikiem na wykonywanie pracy określonego rodzaju, w zamian za zapłatę. Umowy o pracę działają na podobnych zasadach, jak każde inne umowy prawne i są egzekwowane przez sąd okręgowy lub sąd pracy.
Istotne punkty w odniesieniu do kwestii umowy o pracę to:
- Może być ona ustna lub pisemna. Wiele razy słyszałem od ludzi, że nie mają oni umowy o pracę, mimo przepracowania gdzieś, jakiegoś czasu. De facto mówią oni jedynie, że nie mają pisemnej umowy, ale tak w ogóle umowę mają, gdyż pojawiają się w pracy i otrzymują wynagrodzenie.
- Warunki umowy mogą być wyrażone, czyli wyraźnie spisane w odniesieniu np. godzin pracy, miejsca pracy czy wynagrodzenia.
- Są takie warunki, które, choć niezapisane, są czymś, czego można oczekiwać od kogokolwiek, kto będzie stosował się do warunków umowy, np. domniemany warunek wzajemnego zaufania.
- Kontrakty można zmienić na drodze porozumienia. Nie można ich zmienić jednostronnie, ale można je zmienić pod warunkiem, że przestrzegana jest odpowiednia procedura i jasne jest, kiedy jeden się kończy, a nowy zaczyna. Może to wiązać się z ryzykiem nieuzasadnionego zwolnienia lub naruszenia warunków umowy.
- Warunki umowy mogą być wprowadzane zwyczajowo i przez praktykę, więc jeśli ktoś pracował przez kilka godzin tygodniowo przez pewien okres czasu, w efekcie staje się to warunkiem umowy, nawet jeśli nie zostało to określone w żadnym oficjalnym piśmie ani umowie.
- Jeśli pracownik nie podpisze kontraktu, ale działa na jego warunkach przez dłuższy czas i nie zgłosił żadnych zastrzeżeń, warunki te będą wiążące w wyniku działania.
- Każdy pracownik ma prawo do otrzymania pisemnego oświadczenia o głównych warunkach zatrudnienia w ciągu 8 tygodni od rozpoczęcia pracy. To, co należy uwzględnić, jest określone w Ustawie o zatrudnieniu z 1996 r. Nie jest to umowa o pracę, chociaż oczywiście wiele warunków będzie takich samych. Umowa o pracę może oczywiście obejmować główne warunki zatrudnienia.
Umowy o pracę bez gwarancji godzin
Dużo mówi się na temat umów bez określenia wymiaru czasu pracy. Są one często stosowane tam, gdzie wymagana jest duża elastyczność, np. w handlu detalicznym, hotelarstwie i dystrybucji. Kluczowymi punktami takiej umowy są:
- Brak gwarancji godzin, co oznacza, że pracodawcy nie mają obowiązku oferowania pracy, a pracownicy jej akceptowania.
- W większości przypadków zapewnienie pracownikom statusu zatrudnionego.
- Zapewnienie pracownikom, zatrudnieniowym na takich umowach, takich samych praw pracowniczych jakie maja regularni pracownicy, chociaż przerwy które mogą wystąpić w ciągłości ich pracy z czasem, mogą wpływ na prawa, które im przysługują
- Pracownicy, zatrudnieni na umowach bez gwarancji godzin, mają prawo do corocznego urlopu i opłacania podróży związanych z pracą, w taki sam sposób jak zwykli pracownicy.
Na podstawie klauzuli wyłączności, osobom zatrudnionym na podstawie umów o zerowej liczbie godzin przysługuje ochrona. Są uprawnieni do otrzymania co najmniej minimalnej płacy krajowej i pensji wystarczającej na utrzymanie.
