Rozpatrywaliśmy już to, jak obrażenia mogą zmienić Państwa życie codzienne. W tym rozdziale zajmiemy się podobną grupą zagadnień. Inaczej jednak niż w przypadku pomocy i opieki, straty w tym rozdziale odniosą się bezpośrednio do Państwa domu i ogólnie te roszczenia wysuwane są rzadziej.
Straty związane z prowadzeniem gospodarstwa domowego i utrzymaniem domu
Jeżeli są Państwo osobami w związku, zamieszkującą z inna osobą, można powiedzieć ze dbałość o dom jest Państwa zadaniem. Odniesione obrażenie może mieć wpływ na to w takim samym stopniu jak na każdą inną pracę. Podczas gdy nie są Państwo za wykonywane zadania wynagradzani, niemożność ich wykonania z powodu kontuzji, oznacza to, że stracili Państwo równowartość pracy, jaką świadczyli Państwo na korzyść gospodarstwa domowego.
Przykładami mogą być:
- Prace naprawcze
- Prace dekoratorskie
- Prace ogrodnicze
- Prace konserwacyjno-naprawcze w domu
- Prace konserwacyjno-naprawcze w odniesieniu do samochodu
Źródła prawne – Zgłaszanie roszczenia za straty w gospodarstwie domowym i zmiany konserwacyjno-naprawcze.
Daly v General Steam Navigation Co Ltd [1980] 3ALL ER 696
Aby móc się starać o odszkodowanie za te straty, muszą Państwo dowieść, że:
- Wykonywali Państwo te zadania przed wypadkiem
- Wykonywane zadanie przynosi korzyść gospodarstwu, czyli np. to, że myją Państwo swój samochód, (który nie jest używany w domu przez nikogo innego) nie kwalifikowałoby się.
- Z powodu wypadku nie mogą Państwo wykonywać tej czynności
- Czynność ta musi być wykonywana przez kogoś innego. Jeżeli nie będą Państwo w stanie wykazać, że praca musi być wykonana, trudno będzie dowieść, że ponieśli Państwo stratę poprzez niemożność wykonania jej.
Dowiedzenie strat związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego i utrzymaniem domu
Głównym źródłem materiałów dowodowych, mogących dowieść punktów przytoczonych powyżej, jest złożone przez Państwa samych, oświadczenie. Ponadto informacje te mogą zostać zawarte w szczegółowym Spisie strat. Oprócz odniesienia się do powyższych punktów Państwa oświadczenie i Spis strat powinny również podać szczegóły odnośnie:
- Istotnych, posiadanych przez Państwa umiejętności. Może to dowieść, że wykonywali Państwo w domu jakieś zadania, których inni, nieposiadający tych umiejętności, nie byliby w stanie wykonać i musieliby odwołać się do umiejętności zawodowców.
- Zadania, czyli jak często wykonywali je Państwo i w jakim zakresie. To pomoże przy ewaluacji strat, zwłaszcza, jeżeli wykonanie tych czynności po wypadku, spadło na przyjaciół i członków rodziny raczej, niż na zawodowców.
Dokumentacja medyczna wspierająca roszczenie także powinna wykazywać, że nie są Państwo w stanie wykonywać jakiejś czynności i dzieje się tak z powodu odniesionych obrażeń.
Oszacowanie strat związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego i utrzymaniem domu
To, w jaki sposób zgłaszane jest roszczenie o te straty, zależy od tego, kto wykonywał daną pracę za Państwa. Jeżeli wynajęli Państwo zawodowców, będą Państwo zgłaszać roszczenie za świadczone przez nich usługi. Jeżeli praca została wykonana przez członka rodziny, czy przyjaciela, będą Państwo zgłaszać roszczenie za wartość ich usługi, bo jest mało prawdopodobne, że Państwo zapłacili im za tę prace. Wartość ta oceniana jest podobnie jak nieodpłatna pomoc i opieka.
W każdym przypadku, będą Państwo w stanie odzyskać tylko koszt lub wartość wykonanej usługi. Każdy koszt części lub materiałów, który został poniesiony, zostałby poniesiony bez względu na to, czy ktoś wykonał dla Państwa te usługę, czy wykonaliby ją Państwo sami.
Aby dowieść wartości pracy wykonanej przez zawodowców, można użyć rachunków i faktur. Kiedy praca została wykonana przez przyjaciół i rodzinę, ocena ich pracy przez odpowiedniego zawodowca może być użyta przy oszacowaniu strat.
Niemniej jednak trzeba pamiętać o zasadzie ograniczania kosztów. Można rościć sobie jedynie za rozsądne straty. Wynajęcie usług mistrza stolarskiego i zapłacenie fortuny za ten przywilej nie da się uznać za działanie rozsądne, jeżeli jedyne, co miał zrobić, to zamontowanie kilku półeczek.
Przyszłe straty
Praca, która będzie, wg Państwa, musiała zostać wykonana w przyszłości, a którą Państwo nie będą mogli wykonać, może również zostać objęta roszczeniem. W dalszym ciągu będą musieli Państwo uwzględnić te same wymagania, które wystypulowane zostały powyżej, ale ponadto także wyjaśnić, dlaczego uważają Państwo, że wykonanie tej pracy jest konieczne. Potrzebne też będą dane, możliwie szczegółowe, dotyczące natury samej pracy, tak by można ją było prawidłowo oszacować.
W przypadku obrażeń długoterminowych, można podać szacunkowo, jak często jakaś praca musiałaby być przez Państwa wykonywana, np. prace dekoracyjne, czy naprawy w gospodarstwie domowym. Regularna rozpiska zadań, których obecnie nie są Państwo w stanie wykonywać, może urosnąć przez pewien okres czasu i tym samym nabrać wartości. Jeżeli Państwa obrażenia są trwałe, tym okresem będzie reszta Państwa życia (obliczana zgodnie z danymi statystycznymi).
Muszą być Państwo jednak świadomi, że Pozwany najprawdopodobniej będzie walczył przeciw przyznaniu takiego odszkodowania. Częściowo dlatego, że możliwość wykonywania przez Państwa takich prac wraz z wiekiem będzie się zmniejszała, a częściowo dlatego, że większość ludzi ma zamiar wykonać więcej prac związanych z utrzymaniem domu, aniżeli wykonuje ich w rzeczywistości. Z tego względu jest absolutnie kluczowe, by materiał dowodowy, wspierający prawdopodobieństwo wykonania pewnych prac, był tak bogaty, jak to tylko możliwe.
Inne straty związane z domem, w przypadku poważnych obrażeń.
Wzrost rachunków domowych
Są takie obrażenia cielesne, które mogą Państwa zmusić do pozostania na dłużej w domu lub wydłużyć czas, którym muszą spędzać państwo w domu w porównaniu do trybu życia prowadzonego przed wypadkiem. To może wpłynąć na koszty utrzymania domu, zwiększyć rachunki np. za ogrzewanie, wodę czy inne nośniki. Różnica w opłatach za rachunki przed i po wypadku może być wyliczona i suma ta może być odzyskana. Zwłaszcza rachunki za ogrzewanie mogą wzrosnąć, zwłaszcza, jeżeli czas spędzany w domu przypadnie na okres zimowy. Warto pamiętać, że ten dodatkowy koszt może być dodany do roszczenia.
Zmiany wprowadzane w domu
Tam, gdzie wypadek ma dramatyczny wpływ na Państwa życie, może okazać się, że Państwa dotychczasowy dom nie jest odpowiedni. W przypadku wielu obrażeń prowadzących do niepełnosprawności okazuje się, że rzecz taka jak schody stanowi przeszkodę w prowadzeniu normalnego życia. Wówczas instalacja windy krzesełkowej, podjazdu, poręczy, zaadaptowanie łazienki może być jak najbardziej usprawiedliwionym wydatkiem.
Nowe miejsce zamieszkania
Jeżeli obecnego domu nie można zaadaptować, jedną z opcji jest przeprowadzka do nowego. Koszty związane z uzasadnioną przeprowadzką, mogą być również odzyskane. Warto jednak pamiętać, że wyliczenie poniesionej straty jest dużo bardziej skomplikowane niżli tylko zgłoszenie roszczenia na sumę nowego domu. Ta sprawa powinna być szczegółowo omówiona z Państwa prawnikiem.
Zapytaj prawnika. Zmiany wprowadzone w domu.
Trzy powyższe grupy odszkodowań wyliczone powyżej będą odpowiednie tylko w rzadkich przypadkach. Aby wspierać roszczenie z ich tytułu, potrzebny będzie silny materiał dowodowy, zwłaszcza, jeśli będą Państwo chcieli przeprowadzić się do nowego domu. Tego typu roszczenia będą wymagały opinii terapeuty zajęciowego lub innego specjalisty, który będzie w stanie wypowiedzieć się w odniesieniu do Państwa potrzeb mieszkaniowych. Wyliczenie, ile Państwo stracili również może być skomplikowane.
Ważne jest żeby wiedzieć o tych trzech grupach, po to by móc je omówić z własnym prawnikiem.
Punkty kluczowe – Straty związane z gospodarstwem domowym
- Jeżeli nie są Państwo w stanie wykonywać obowiązków domowych i jest to skutkiem odniesionych obrażeń, mogą Państwo wnieść roszczenie za utraconą „wartość” tych prac, wówczas, gdy ktoś inny musi je za Państwa wykonywać.
- Aby dowieść roszczenia, muszą zostać spełnione pewne warunki. Trzeba udowodnić, że to Państwo wykonywali w przeszłości dane prace, a obecnie odniesione obrażenia nie pozwalają Państwu na to.
- Istnieje możliwość roszczenia za koszty poniesione, po to, by osoba trudniąca się czymś zawodowo wykonała czynności czy zadania wykonywane dotychczas przez Państwa. Jest też możliwość wniesienia roszczenia za prace wykonane przez rodzinę i przyjaciół.
- Można również wnieść roszczenie za spodziewane przyszłe straty, ale w tym przypadku, by wesprzeć takie roszczenie, wymagany jest mocny materiał dowodowy.
- Bardzo poważne obrażenia mogą zmienić życie w sposób drastyczny i może znaleźć to dobicie w kosztach związanych z gospodarstwem domowym – we wzroście rachunków, w konieczności przeprowadzenia zmian adaptacyjnych lub nawet w konieczności zmiany domu.